فصلنامه پاتوبیولوژی مقایسه ای
سال سوم شماره 21 (زمستان 1385)

لیندان یک هیدروکربن کلرینه با خاصیت حشره کشی است. این دارو در انسان وحیوانات برای از بین بردن انگل های خارجی استفاده می شود. نشان داه شده است که این دارو با اثر مهاری بر روی سیستم گاباارژیک ، باعث بروز تشنج می شود. این مطالعه به ارزیابی اثر لیندان روی تشنجات ناشی از پنتیلن تترازول (PTZ) و مقایسه اثر آن در تشنجات کلونیک موش های سوری نرمال و کلستاتیک می پردازد.نتایج نشان می دهد که آستانه تشنجات کلونیک ناشی از کلستاتیک به ترتیت برابر با 0/97±35/58 و 1/8±54/1 میلی گرم بر کیلوگرم است. در موش های دریافت کننده لیندان (10 mg/kg) ، آستانه تشنجات ناشی از PTZ در حیوانات نرمال و کلستاتیک به ترتیب برابر با 0/74±28/85 و 1/36±35/63 میلی گرم بر کیلوگرم PTZ بود. نتایج بدست آمده نشان می دهد که:1-کلستاز باعث افزایش آستانه تشنجات کلونیک ناشی از PTZ می شود،2- لیندان آستانه تشنجات رادر حیوانات کنترول و کلستاتیک کاهش می دهد، این کاهش احتمالا به علت اثرات مهاری بر روی سیتم گاباارژیک می باشد.

با توجه به آندمیک بودن بیماری نیوکاسل رد ایران ، همه ساله این بیماری خسارات شدیدی را به صنعت مرغداری کشور وارد می کند. یکی از راه های پیشگیری و مبارزه با این بیماری واکسیناسیون به موقع می باشد. لوامیزول هیدروکلراید دارویی است که با تقویت اثر ایمنی می تواند موجب تقویت اثر واکسیناسیون شود. این آزمایش روی 225 قطعه جوجه گوشتی یکروزه که به 5 گروه تقسیم شدند، انجام شد.گروه اول هیچ دارویی مصرف نکرد. گروه دوم لوامیزول را از یک روزگی به صورت تزریق زیرجلدی دریافت کرد. گروه سوم لوامیزول را از یک روزگی به صورت آشامیدنی دریافت کرد.گروه چهارم داروی لوامیزول هیدروکلراید را همزمان با مصرف واکسن B1 به صورت تزریق زیر جلدی دریافت کرد.گروه پنجم دارای لوامیزول هیدروکلراید را همزمان با مصرف واکسن B1 به صورت آشامیدنی دریافت کرد. از هر پرنده دو نمونه خون یکی 10 روز پس از واکسن B1 ودیگری 10 روزپس از واکسن لاسوتا برای آزمون HI و شمارش لنفوسیتهای خونی گرفته شد.نتایج آماری حاصل نشان داد که از نظر میانگین تیتر HI و تعداد لنفوسیت هابعد از واکسن B1 ، بین گروه شاهد با سایر گروه ها تفاوت معنی داری وجود دارد(p<0.05) .ولی در آزمایش نمونه دوم که پس از واکسن لاسوتا گرفته شده بود بین پنج گروه تفاوت آماری معنی داری دیده نشد.ضریب تبدیل غذایی گروه ها نیز محاسبه شد که در پایان دوره تفاوت آماری معنی داری بین 5 گروه مشاهده نشد.در نتیجه استفاده ازاین دارو می توند موجب تقویت اثر واکسیناسیون بعد از واکسن اول گردد.

بررسی های دهه اخیر نشان داده است که اندازه گیری غلظت پروتئین های مرحله حاد سرم و شیر می تواند اطلاعات ارزشمندی در زمینه تشخیص پیش آگهی و روند بیماری ورم پستان تحت حادبدهد. در مقاله حاضر سعی شده مشخص گردد که آیا استفاده از اندازه گیری غلظت ها پتوگلوبین شیر و سرم و آمیلوئید A شیر و سرم می تواند در تشخیص تفریقی مبتلایان به ورم پستان تحت بالینی از گاوهای سالم مفید باشد یا خیر؟ به منظور انجام این تحقیق ،در ابتدا با استفاده معاینات بالینی و آزمایش های مختلف هماتولوژی و باکتریولوژی و شمارش تعداد سلولهای سوماتیک شیر وضعیت گاوهای مورد مطالعه مشخص شد و براین اساس 100 راس گاو سالم و 75 راس گاو مبتلا به ورم پستان تحت بالینی انجام شد. سپس غلظت آمیلوئید A سرم وشیر و نیز هاپتوگلوبین سرم وشیر اندازه گیری شد. براساس آزمایش های انجام شده و تجزیه تحلیل های آماری معلوم شد ، که حساسیت ها و ویژگی هاپتوگلوبین سرم به ترتیب 90 و 43 درصد، حساسیت و ویژگی هاپتوگلوبین شیر به ترتیب 90/6 و 68/6 درصد، حساسیت و ویژگی آمیلوئید A سرم به ترتیب 90 و 72/1 و حساسیت و ویژگی آمیلوئید A شیر به ترتیب 90/6 و 98/3 درصد می باشد. این نتایج نشان می دهد که در تشخیص ورم پستان تحت بالینی گاو اندازه گیری آمیلوئید A شیر نسبت به اندازه گیری هاپتوگلوبین سرم و شیر و نیز آمیلوئید A سرم شاخص بهتری می باشد و می تواند در تشخیص گاوهای سالم از مبتلان به ورم پستان تحت بالینی استفاده شود و شاخص خوبی در تشخیص بیماری می باشد.

به منظور بررسی فراوانی اسهال روتاویروسی گوساله ها این مطالعه در طول یک سال از پاییز 1382 تا پاییز1383 روی 200 نمونه مدفوع اخذ شده از گوساله های اسهالی با سن زیر دو ماه در گاوداری های نقاط مختلف استان چهارمحال بختیاری به روش الایزا با استفاده از کیت تجاری Anting detection of Rotavirus ساخت شرکت Bio-x diagnostics بلژیک انجام گرفت.از مجموع 20 نمونه مورد مطالعه تعداد37 نمونه (18/5 درصد) از وجود روتا ویروس مثبت بودند. در فصول مختلف سال کمترین میزان آلودگی در فصل تابستان با 6 درصد و بیشترین مقدار آلودگی در فصل زمستان با 48 درصد آلودگی برآورد گردید. فراوانی آلودگی در جنس 14/28 درصد و در گوساله های ماده برابر 20/13 درصد تعیین شد. در گوساله های مربوط به گاوداری های واجد مدیریت بهداشتی مناسب ، فراوانی اسهال روتا ویروسی برابر 5/19 درصد و درگوساله های مربوط به گاوداری های فاقد مدیریت مناسب بهداشتی برابر 63/04 درصد براورد شد.در گروه های سنی مختلف کمترین فراوانی اسهال روتاویروسی در گروه سنی 7-1 روزه با 3/17 درصد آلودگی و بیشترین مقدار آلودگی در گروه سنی 21-15 روزه با 66/66 درصد آلودگی براورد شد. تجزیه وتحلیل آماری یافته های حاصل ، نشان گر وجود ارتباط آماری معنی داری بین فراوانی آلودگی با فصل و وجود مدیریت بهداشتی در گاوداری بود. فراوانی آلودگی در گوساله های 21-15 روز اختلاف آماری معنی داری با گوساله های سایر سنین داشت اما ارتباط آماری خطی بین افزایش سن وافزایش آلودگی مشاهده نشد. در مجموع با توجه به نتایج حاصله ، رعایت اصول بهداشتی در زایمان خصوصا در فصول سرد در کاهش فراوانی اسهال روتاویروسی گوساله نقش به سزایی دارد.

رینوسپوریدیوم سیبری پروتوزوآی آبزی از رده Mesomycetozea و راسته Dermocystida است که باعث عفونت جلدی مخاطی نادر رینوسپوریدیوزیس در انسان ، حیوان و پرندگان می شود. عفونت به صورت ضایعات پولیپی ، توموری یا پاپیلومایی یا زگیلی شکل مشخص می شود. از آنجایی که درباره این بیماری در انسان وحیوان مطالعه کمی در ایران صورت گرفته است ، لذا از مهر1383 تا دی 1384 تعداد 4700 اردک بومی و 800 اردک اسرائیلی (Musccvy) و300 غاز، جمعا 5800 نمونه در دسترس بطور تصادفی در شهرستان بابل مورد بررسی قرار گرفتند. ابتدا مجاری بینی این پرندگان از نظر وجود ضایعات پولیپی مورد توجه قرار می گرفت.از این تعدا 4 (0.08 درصد) اردک بومی و 4 (0.5 درصد) اردک اسرائیلی مشکوک به وجود ضایعات پولیپی بودند و در هیچ نمونه غازی این ضایعات مشاهده نشد.نمونه های مشکوک در شرایط برداشته شد و پس از آزمایش مستقیم با پتاس 10 درصد و نیز انجام آزمایشات هیستوپاتولوژی به روش H&E و PAS هیچ گونه مواراد مثبت مشاهده نشد.با توجه که این ارگانیسم در محیط کشت رشد نمی کند، نمونه های کشت داده شده در سابورودکستروز آگار و در دمای 25 و 37 درجه سانتی گراد هم هیچگونه کلنی مشاهده نشده است. بنابراین ارگانیسم ایجاد کننده پولیپهای مشکوک مشاهده شده در مجرای بینی اردک ها، مربوط به سایر عوامل می باشد.

تحقیق حاضر بر روی اثرات پاتولوژیک انگلهای میکسوبولوس بر روی آبشش و عضله در باربوس ماهیان مهم رودخانه کارون صورت گرفته است که جزو فون مزوپتامیان به شمار می آید. سه کونه انگل میکسوبولوس جداسازی و شناسایی گردید که میکسوبولوس کارونی در لاملاهای اولیه آبشش ، میکسوبولوس پرسیکوس در لاملاهای ثانویه آبشش میکسوبولوس فایفری در عضلات می باشند. ضمن آنکه ماهیان برزم وعنزه برای انگل میکسوبولوس کارونی و میکسوبولوس پرسیکوس در آبشش و ماهیان بنی ، شیربت ،برزم ، عنزه و برزم لب پهن برای انگل میکسوبولوس فایفری به عنوان میزبانان جدید معرفی گردیدند. بررسی رشد هیستوزوئیک و عوارض پاتولوژیک این انگل ها نیز بررسی گردید و واکنشهای دفتعی بدن ماهیان در مقابل این انگل ها مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین معلوم گشت که در کلیه ایستگاه های مورد نمونه برداری و در تمام فصول سال آلودگی با این انگل ها رخ می دهد.

به منظور بررسی میزان آلودگی پنیر سنتی سفید کازرون به کلی فرم ها و اشریشیا کولای ، طی سه ماه فروردین ، اریبهشت و خرداد 84 از کلیه فروشگاه های لبنیات کازرون 50 نمونه تهیه شد. برای جداسازی ، تشخیص و شمارش کلی فرم اشریشیا کولای استانداردهای ملی مد نظر قرار گرفت. نتیجه آزمایشهای میکروبی به صورت زیر بود: از 50 نمونه پنیر مورد آزمایش ،49 نمونه (98%) به کلی فرم ها آلوده بودندکه در این میان 40 نمونه (80%) به کلی فرم ها رابالاتر از حد مجاز نشان دادند. 23 نمونه (46%) به کلی فرم های مدفوعی آلوده بودند که در بین آنها 21 نمونه (42%) اشریشیا کولای آلوده بودند. آزمایشهای بیوشیمیایی تکمیلی نشان داد که همه اشریشیا کولای جدا شده از نوع بیماری زای روده ای بودند. نتیجه آزمایش های سرولوژی به صورت زیر بود: از 21 اشریشیا کولای جدا شده ، 10 مورد متعلق به گروه سرولوژی Poly I ( شامل سروتیپ های O26،O55،O111) بودند 6 مورد متعلق به گروه Poly III (شامل سروتیپ های O44،O125،O126،O128) بودند و 5 مورد متعلق به گروه سرولوژی Poly IV ( شامل سرو تیپ های O20،O114) بودند. با توجه به آلودگی بالای پنیر سنتی کازرون به کلی فرم ها واشریشیا کولای لزوم یک برنامه ریزی دقیق برای مراحل تهیه و تزیع این فراورده غذایی پیشنهاد می گردد.

بیماری بوردر یک بیماری مادرزادی وقابل انتقالی است که به عنوان یکی از بیماری های ویروسی گوسفند، باگسترش نسبی در جهان و شرکت در سندرم های سقط جنین و ایجاد بره های ضعیف و ناقص الخلقه (هیدرانسفالی ، آرتروگریپوزیس و کیفواسکولیوس) و نیز خرابی پشم در کشورهایی که صنعت پرورش گوسفند در آنها اهمیت داردمورد توجه بوده است. هدف از این مطالعه به دست آوردن میزان شیوع آلودگی گوسفندان شهرستان سنندج به ویروس بیماری بوردر و مقایسه نتایج حاصل از آن با مطالعات مشابه می باشد.در این بررسی با آزمایش 362 نمونه سرم تهیه شده از روستاهای حومه شهرستان سنندج به روش خنثی سازی سرم (SN) با ویروس استاندارد-NADL میزان آلودگی در کل روستاها 29/28 درصد بدست آمد. در مقایسه با مطالعات مشابه و گزارش شده در ایران درصد آلودگی در این مطالعه از سایر استانها بیشتر است که به نظر می رسدمرزی بودن استان کردستان یکی از دلایل توجیهی آن باشد. در بین گروه های سنی 18-4 ماهه کمترین میزان آلودگی (23/3) و گروه سنی 18 به بالا بیشترین میزان آلودگی (34/6 درصد) را نشان داه اند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که گوسفندان محل مورد مطالعه به عنوان گونه ای حساس در معرض ویروس بیماری بوردر می باشند و با توجه به اینکه پستی ویروسهای نشخوار کنندگان در حال چرخش بین جمعیت های گاو و گوسفند می باشند به نظر می رسد احتمالا میزان شیوع آلودگی در این مطالعه بازتابی از وضعیت BVD باشد.

بیماری سارکوسیستوزیس یک بیماری مشترک بین انسان و دام می باشد. عامل این بیماری تک یاخته ای به نام سارکوسیتیس Sarcocystis می باشد که دسته بزرگی از انگلهای کیست دارداخل سلولی متعلق به راسته ی پروتوزوآها می باشند. روش کار بدین صورت است که نمونه های گوشت چرخ کرده دامهای کشتاری ( گاو- گاومیش - گوسفند- بز) از سطح قصابی های شهرستان میاندواب جمع آوری شده و پس از انتقال به آزمایشگاه به وسیله محلول هضمی پپسین هضم شده وپس از صاف کردن و سانتریفوژ آن گسترش هایی روی لام تهیه و با گیمسا رنگ آمیزی شد. سپس زیر میکروسکوپ به مشاهده برادی زوئیتهای سارکوسیست اقدام گردید. نتایج بدست آمده از 110 نمونه گوشت گاومیش ، 108 نمونه گوشت گاو،98 نمونه گوسفند و 80 نمونه بز شامل 110 نمونه مثبت گاومیش 99/1% ،100 نمونه مثبت گاو 95/19% ،59 نمونه مثبت گوسفند و 60% و 25 نمونه مثبت بر 50% بود که نشان از آلودگی بالای میکروسکوپی گوشتهای مورد آزمایش است. در مقایسه با آمار کشتارگاهی گوشتهای آلوده به نظر می رسدروش هضمی نتایج صحیح تری از آلودگی حیوانات کشتار شده را نشان می دهد.

کارسینوم مجاری صفراوی در یک راس میش نژاد بومی 5 ساله گزارش شده است. کارسینوم مجاری صفراوی تومور بدخیم بافت پوششی مجاری صفراوی در تمام گونه های انسان و حیوانات می باشد که معمولا از مجاری داخل کبدی منشا میگیرد. متاستاز یا گسترش تومور به مناطق خارج از کبدی نیز معمول می باشد. در این گزارش مشخصات درشت بینی و ریز بینی تومور ارائه می گردد. در کالبد گشایی ، ندول های متعدد ریز و گرد خاکستری کمرنگ با قوام سفت و اغلب با قسمت مرکزی فرورفته به طور منتشر در سراسر کبد مشاهده گردید. از لحاظ ریز بینی تومور به طور عمده از سلولهای بد خیم با الگوی آسینی و توبولی تشکیل شده بود. اشکال میتوزی نیز به طور متعدد مشاهده گردید. پس از انجتم آزمایشهای آسیب شناسی بافتی کار سینوم مجاری صفراوی مورد تایید قرار گرفت.